SPORT

---

Głównym kierunkiem wykorzystania koni, zarówno w Europie, jak i w Ameryce północnej, jest sport jeździecki i rekreacja konna. Ten rodzaj użytkowania koni będzie się z pewnością nadal rozwijał; jego popularność wciąż rośnie, przyciągając rzesze miłośników tych wspaniałych zwierząt. Nowoczesna hodowla zmierza ku temu, by konie nadawały się do sportu wyczynowego. Zróżnicowane cele użytkowe doprowadziły do wytworzenia wielu mniej lub bardziej wyspecjalizowanych ras, których hodowla stanowi nieraz ważną gospodarczo dziedzinę na danym terenie. Polowanie czy gra w polo znane są już od wieków. Wyścigi konne stały się popularne na całym świecie w XVIII wieku. Konie wyścigowe lub konie pełnej krwi biorą udział w gonitwach i biegach terenowych z przeszkodami. Dla bezpieczeństwa zarówno jeźdźca, jak i konia dżokej powinien być doświadczony, a jego umiejętności duże. Konkurencje sportowe tego typu są niebezpieczne i upadek może zakończyć się poważnym uszkodzeniem ciała. Oprócz tradycyjnych wyścigów konnych istnieje wiele innych wyszukanych sportów, w których konie biorą udział. Wyścigi konne na śniegu, tzw. "skijoring", wymagają umiejętności i opanowania. Koń bez jeźdźca na grzbiecie ciągnie za sobą zawodnika na nartach, który trzyma dwa postronki połączone z uprzężą i powozi koniem za pomocą dwóch długich lejc. Sport ten może stać się szczególnie niebezpieczny, a nawet może dojść do śmiertelnego upadku w sytuacji, gdy zawodnik zaplącze się w postronkach koniach innego zawodnika. Stany zjednoczone i Kanada znane są z imprez zwanych rodeo, w czasie których kowboj zagania bydło. Jednym z najsłynniejszych miejsc związanych z rodeo jest Calgary Stampede, gdzie odbywa się wiele konkurencji. Do najbardziej widowiskowych zaliczane są wyścigi "wozu z żywnością", kiedy zaprzęg czterech koni ciągnie z dużą prędkością tradycyjną polową kuchnię. Fascynujące są też zawody, w których zadaniem dosiadających konie jest złapanie młodych wołów (tzw. campdrafting). Innymi sportami hippicznymi mogą być sporty drużynowe. We Francji popularna jest koszykówka rozgrywana z grzbietów końskich. W wielu krajach doskonałą zabawę stanowi szybkie polo, polegające na uderzaniu małej piłeczki drewnianym młotkiem. Koń od tysięcy lat zajmuje ważną pozycję jako zwierzę użyteczne człowiekowi. Zgodnie z ludzkimi potrzebami zmieniały się np. sposoby jego zachowania. To m. in. miłość do zwierząt zawsze kierowały ludźmi, którzy chętnie z nimi eksperymentowali i obcowali. W historii koni i ludzi zaobserwować można nietylko głęboką miłość, ale niestety też ich bezlitosne traktowanie, a nawet zagładę.
Wyjaśnienie najważniejszych skrótów obowiązujących w sportach konnych:
IMPREZY KRAJOWE
ZOO	zawody ogólnopolskie oficjalne
ZO	zawody ogólnopolskie
MP	mistrzostwa Polski
KPP	klubowy puchar Polski
Ms	mistrzostwa strefy
MO	mistrzostwa okręgu
ZS	zawody strefowe
KATEGORIE WIEKOWE STOSOWANE W SPORTACH KONNYCH
J	juniorzy
MJ	młodzi jeźdźcy
IMPREZY MIĘDZYNARODOWE
CAIO	międzynarodowe oficjalne zawody w powożeniu
CAI	międzynarodowe zawody w powożeniu
CCIO	międzynarodowe oficjalne zawody we WKKW
CCI	międzynarodowe zawody we WKKW
CDIO	międzynarodowe oficjalne zawody w ujeżdżeniu
CDI	międzynarodowe zawody w ujeżdżeniu
CSIO	międzynarodowe oficjalne zawody konne w skokach przez przeszkody
CSI	międzynarodowe zawody konne w skokach przez przeszkody
CVIO	międzynarodowe oficjalne zawody w woltyżerce
CVI	międzynarodowe zawody w woltyżerce
CEIO	międzynarodowe oficjalne zawody w rajdach długodystansowych
CHI	międzynarodowe zawody konne
CEI	międzynarodowe zawody w rajdach długodystansowych
POLO Polo jest najszybszą grą zespołową świata. W swojej obecnej postaci rozwinęło się w Indiach, do Europy trafiło za pośrednictwem Anglików. Gra zdobyła szczególną popularność w Ameryce Południowej, a krajem gdzie hoduje się jedne z najlepszych kuców do polo jest Argentyna. Gra toczy się pomiędzy dwiema drużynami po czterech graczy, na boisku o wymiarach 274x182m., z bramkami po obu stronach. Celem gry jest wbicie piłki uderzanej specjalnymi młotkami do bramki przeciwnika
RODEO Wiele barwnych widowisk tego typu obejmują takie tradycyjne elementy jak: ujeżdżanie koni, łapanie cielaka na lasso. Rodea są organizowane w: USA, Kanadzie i Australii.
POWOŻENIE Powożenie to jeszcze jedna starożytna dyscyplina sportowa, której popularność przygasła może nieco, gdy samochód uczynił z niej umiejętność stosunkowo rzadką. Podobnie jak w większości dyscyplin zakładających współzawodnictwo istnieje wiele różnych klas, w których zmagać się mogą entuzjaści powożenia- od zaprzęgów jednokonnych poprzez wyścigi par i tandemów, po zaprzęgi cztero lub sześciokonne. W Europie można czasem zobaczyć powóz zaprzężony nawet w dwanaście koni.
WYŚCIGI WYTRZYMAŁOŚCIOWE Wyścigi wytrzymałościowe, czyli długodystansowe (zwane też maratonami), są dyscypliną szczególnie popularną w USA i Australii. Walka toczy się nie tyle z innymi końmi i jeźdźcami, co z samym sobą. Celem wyścigu jest przede wszystkim jego ukończenie bez przemęczenia konia. Jedną z najsłynniejszych imprez amerykańskich jest Puchar Tevisa- jednodniowy wyścig na dystansie 160km., rozgrywany w górach Sierra Nevada w Kalifornii
MYŚLISTWO Myślistwo jest bez wątpienia sportem, choć bez elementu współzawodnictwa. Myślistwo pozostaje bardzo popularnym sportem na łonie przyrody, choć jako forma rozrywki staje się w coraz większym stopniu przedmiotem kontrowersji i nieraz gwałtownych ataków ze strony przeciwników. Łowy na lisa zaczęły się na dobre w XVIII wieku, teraz są one powszechne także w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Właśnie tam wielu myśliwych funduje sobie do tego gromadę psów.
WYŚCIGI PRZEŁAJOWE Biorące udział w wyścigu przełajowym wierzchowce ścigają się na trasie z naturalnymi przeszkodami. Sport ten rozwiną się w Irlandii, kraju o wielkich tradycjach jeździeckich. W Ameryce wyścigi przełajowe rozpowszechniły się na przełomie XVIII i XIX wieku w stanie Maryland. Wielka Narodowa, organizowana każdej wiosny w Aintree na północy Anglii, jest przypuszczalnie najsłynniejszym wyścigiem świata.
WYŚCIGI ZAPRZĘGÓW Wyścigi zaprzęgów są w Ameryce niewątpliwie najstarszą formą wyścigów konnych. Ponieważ jednak wywodzą się one z organizowanych nieformalnie wyścigów koni roboczych, sport ten nieco podupadł gdy rozpowszechniły się samochody, a pogłowie koni roboczych drastycznie spadło. Wyścigi te są także popularne w wielu innych krajach: USA, Nowej Zelandii, Francji, Włoszech, Niemczech, Holandii, Rosji i krajach skandynawskich.
WYŚCIGI Spośród wszystkich sportów konnych to właśnie wyścigi- zwłaszcza po torach płaskich przyciągały na całym świecie przedstawicieli elit i najwyższych warstw.  Wyścigi trzylatków cieszą się zapewne największą sławą w skali międzynarodowej. Pozostałe klasyczne gonitwy Angielskie to Oaks otwarta wyłącznie dla klaczy do czwartego roku życia. Oraz Sant Leger otwarta zarówno dla młodych ogierów jak i klaczy rozgrywana corocznie w Doncaster.
WKKW Wszechstronny konkurs konia wierzchowego WKKW (nie mylić z Wszechstronnym Konkursem Krowy Wysokomlecznej)- można określić jako największą próbę umiejętności i wytrzymałości w jeździectwie. Od koni wymaga on szybkości, skoczności, odporności i posłuszeństwa. Od jeźdźca wszechstronnej wiedzy, zdolności i umiejętności, a od obu- wspaniałej kondycji. WKKW łączy w sobie trzy różne dyscypliny jeździeckie: ujeżdżanie, próby w terenie- w tym jazdę przełajową i pokonywanie przeszkód naturalnych oraz skoki.
KOŃ WOJSKOWY Koń zajmuje od dawna poczesne miejsce w sztuce wojennej. Wykorzystywany był na wojnie przez wszystkie kultury świata.  Już Nubijczycy w czasach starożytnego Egiptu używali koni na polu bitwy. Grecy dosiadali konie na długo przed wynalezieniem strzemion.  W dzisiejszych  czasach rola kawalerii ogranicza się przede wszystkim od ceremoniału wojskowego. Formacje Gwardii Królewskiej stanowią eskortę królowej podczas wszystkich uroczystych obchodów, wykonując ponadto obowiązki wartownicze.
KOŃ POLICYJNY W większości krajów świata delikatne i trudne zadanie, jakim jest kontrola nad tłumem, wykonywane było początkowo przez  miejscowe straże. Skuteczniejszym rozwiązaniem jednak okazały się policje konne. W Londynie konie używane przez policję w granicach miasta i na obszarze Wielkiego Londynu uczestniczą co roku w listopadzie w galowym pokazie z okazji wyboru burmistrza. Otwierają tam i zamykaj barwną paradę. Każdy z koni odświeża co roku swoje umiejętności, przechodząc kurs w kwaterze głównej policji. W Polsce również została wprowadzona w życie konna policja. Sądzę, iż jest to wspaniała sprawa ponieważ konie są zdolne penetrować obszary nie dostępne dla samochodów i są zdrowsze dla otoczenia od motorów. Najsłynniejszą konną policją na świecie jest Królewska Kanadyjska Policja Konna.
NA RANCZO Na typowym ranczo hoduje się na obszarze ponad 8000 hektarów około 250 sztuk bydła. Pastwiska nie są zawsze dostępne dla samochodów, a gdy trzeba zagonić bydło jedynym ratunkiem jest niezastąpiona jazda konna. Konie kowbojskie są zwykle drobne ok. 152cm, zrównoważone i rozsądne. Do roli zaganiaczy bydła nadal używa się koni rasy quarter ze względu na ich łagodność. Zasadnicze znaczenie ma wytrzymałość kopyt, gdyż konie nie są podkuwane. Powinny też same uważać na dziury i inne pułapki, a co najważniejsze muszą umieć przewidywać reakcje krów.
GWIAZDY EKRANU Konie stanowią ważny składnik współczesnego przemysły filmowego. Niewiele jest zwierząt które potrafiłyby dorównać najsłynniejszym końskim gwiazdom takim jak Trigger, Champion czy Silver. Mówi się, jeden dobrze wyszkolony koń jest wart 50 statystów. Od większości koni występujących w filmach wymaga się jedynie spokojnego charakteru, by mogli go dosiadać aktorzy bez większego doświadczenia jeździeckiego. Czasem koń musi także być opanowany w tłumie i podczas wystrzałów. Najbardziej cenioną umiejętnością konia jest umiejętność padania lecz koń nie może zrobić krzywdy sobie ani jeźdźcowi.
KONIE CIĘŻKIE Szajry, perszerony, konie rasy suffolk i klejsdele czy też ardeny na całym świecie są wykorzystywane aby ciągnąć dwu- i czterokołowe wozy, bale drewna, a nawet pługi w Ameryce Północnej i Europie. Obecnie w USA większość robót polowych wykonują traktory, to drobne farmerzy nadal przekonują się, że dobry koń potrafi zastąpić cuda techniki. Na obszarach wiejskich w krajach słabo rozwiniętych transport osobowy i towarowy w dalszym ciągu oparty jest na koniach. Siwe szajry są dużą atrakcją podczas dorocznych pokazów z okazji wyboru "Konia roku"
TURYSTKA I REKLAMA Trudno o lepszy relaks podczas wakacji nad gorącym morzem niż konny spacer piaszczystą plażą. Moim zdaniem prawdziwy cel konia to rekreacja, na grzbiecie tych wspaniałych zwierząt można wspaniale wypocząć. W wielu krajach popularne jest też zarabianie pieniędzy obwożąc turystów po mieście. Malowane w wesołe kolory pojazdy zaprzężone dorodnego rumaka , a czasem parę lub czwórkę- reklamują  niejedną firmę podczas różnych festiwali, a czasem nawet na co dzień. Konie występują niekiedy w telewizyjnych reklamach. Osobiście znam nawet pięknego kona który występował w polskiej reklamie "Atlasu".
W CYRKU Przepięknie prezentują się konie na cyrkowej arenie. Nienagannie przygotowane konie cyrkowe, przystrojone w połyskliwe ozdoby wspaniałe pióropusze witane są zawsze z entuzjazmem przez publiczność na całym świecie. Najpiękniejsze konie posiadają dwa cyrki: Billy Smarta i braci Ringling mają oni sporo lipicanerów i arabów. Ja osobiście nie lubię części cyrku z udziałem zwierząt. Moim zdaniem przymusowy trening dzikich zwierząt powinien być zakazany (tyczy się to również koni). Pomijam naturalnie psy ponieważ człowiek zdążył tak niesamowicie ujarzmić te zwierzęta, że są one naprawdę domowymi pupilami. Moim zdaniem Towarzystwo Ochrony Zwierząt powinno zainteresować się bardziej cyrkami, ponieważ nie potrafię uwierzyć, że każdy zwierzęcy trener zawsze osiągnie swój wynik, opierając się w swojej pracy wyłącznie na zaufaniu i przywiązaniu zwierzęcia nie zaś na okrucieństwie.